بارها در شاهنامه ی فردوسی، از گناباد یا جنابد یاد شده و این مکان را محل جنگ‌های توران و ایران دانسته‌اند. به گفتهٔ شاهنامه، «پیران ویسه» وزیر کاردان افراسیاب در گناباد به خاک سپرده شده و مدفن او هم اکنون در گناباد است.

از دیگر مواردی که می توان اشاره نمود، گذر ناصرخسرو از گناباد و روستای کلات و کوهپایه‌های مشرف می باشد که در سفرنامهٔ خود به آن اشاره نموده‌است.

در شهر گناباد آب انبارهای عظیمی وجود داشته است که حداقل سه مورد آن‌ها در توسعهٔ شهری تخریب شده‌است. آب انبار مرکز گناباد (آب‌انبار حسینیه گناباد)در خیابان شریعت سابق (سعدی) تا سال ۱۳۶۳ فعال و مورد بهره‌برداری مردم بود. در زمستان آب برف و یخ را روانهٔ این آب انبار می‌کردند و در تابستان آب سرد و خنک می نوشیدند و به این آب انبار یخچال خانه هم می گفتند. گویا در تابستان‌های قدیم به مردم، یخ هم می فروخته اند.

یکی از نقاط دیدنی گناباد، قلعهٔ فرود می باشد که درحال حاضر به روستای کوه قلعه مشهور است. درآن مکان باقی مانده‌های قلعه‌های ساخته شده ازساروج که ازبتن محکمتر است وجود دارد. در بعضی ارتفاعات، دسترسی به این قلعه‌ها با زحمت زیاد امکان پذیر می‌باشد.

گُناباد مرکز شهرستان گناباد واقع در استان خراسان رضوی است. براساس آمار سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان گناباد ۱۱۰٬۱۳۵ نفر بوده که ۲ در صد از جمعیت استان را شامل می‌شود. همچنین از کل جمعیت شهرستان ۵۵٬۷۴۶ نفر مرد و ۵۴٬۳۸۹ نفر زن هستند که بنابراین نسبت جنسی این شهرستان بیانگر پائین بودن در صد تعداد زنان به مردان در این شهرستان است. این نسبت در مقایسه با وضعیت استان که برابر ۱۰۱ می‌باشد، اختلاف کمی را نشان می‌دهد. بومیان این شهر، آن راجُویمند نیز می‌نامند.